การบำเพ็ญกุศลเพื่ออุทิศส่วนบุญไปให้ผู้วายชนม์เป็นสิ่งที่ชาวพุทธได้ถือปฏิบัติกันมายาวนานโดยมีวัตถุประสงค์ในการจัดงานศพ เช่น
เ พื่อเป็นการรวมญาติ – ประกาศเกียรติคุณ (ของผู้วายชนม์) – ค้ำจุนพระพุทธศาสนา – สร้างบารมีให้กับตนเอง ส่วนขั้นตอนการเตรียมการก่อนมีพิธีบำเพ็ญกุศลนั้น
เมื่อมีบุคคลในครอบครัวล้มหายตายจากไปญาติ ๆ ก็จะต้องแจ้งส่วนราชการที่เกี่ยวข้องภายในระยะเวลาที่กำหนดก่อนเพื่อขอรับใบมรณบัตรและใบรับรองแพทย์ (กรณีที่ต้องให้แพทย์ชันสูตรศพ) จากนั้นจึงค่อยนำศพไปทำพิธีอาบน้ำศพ – รดน้ำศพ – บรรจุศพลงในหีบโลง เป็นต้น เมื่อดำเนินการเสร็จแล้วจึงไปติดกับวัดใกล้บ้านที่จะไปตั้งศพบำเพ็ญกุศลหรือจะตั้งศพประกอบพิธีบำเพ็ญกุศลที่บ้านก็ได้ตามประเพณีนิยมต่อไป
เมื่อถึงเวลาที่จะต้องดำเนินพิธีทางศาสนา
บุคคลที่จะขาดเสียมิได้ก็คือ “พิธีกร” หรือมัคคนายก ที่จะเป็นคนเชื่อมโยงประสานขั้นตอนต่าง ๆ เริ่มตั้งแต่
นำไหว้พระ สมาทานศีล อาราธนาธรรม อุทิศส่วนกุศล กรวดน้ำ
และรับพรให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อยจนจบภารกิจ สมความมุ่งหมายของเจ้าของงาน
ในที่นี้จึงขอนำเสนอ “บทพิธีกร งานบำเพ็ญกุศลศพ” พอเป็นแนวทางการปฏิบัติให้แก่ผู้สนใจที่จะเป็นพิธีกร หรือผู้ประสงค์ต้องการทราบขั้นตอนการปฏิบัติตั้งแต่ต้นจนจบพิธี
บทพิธีกร
งานบำเพ็ญกุศลศพ
โดย
พันตรี ภูวดล
คำบุดดา
อนุศาสนาจารย์ กองบัญชาการช่วยรบที่ ๔
............................
กราบนมัสการ ... พระคุณเจ้าที่เคารพ
เรียน ...ท่านประธาน และผู้ร่วมพิธีทุกท่าน
การสวดพระอภิธรรมบำเพ็ญกุศลศพของ
........(ชื่อผู้วายชนม์) ........สกุล ................
อายุ
..........ปี / ได้ดำเนินพิธีการมาตั้งแต่วันที่ ......... / ....... / ........
ในวันนี้เป็นคืนที่ .............
ตระกูล
............................ ได้รับเกียรติจากท่านที่กรุณารับเป็นเจ้าภาพ จำนวน
............คณะ
คณะที่ ๑ (ชื่อ –สกุล)
........................................................................................
คณะที่ ๒ (ชื่อ – สกุล) ........................................................................................
คณะที่ ๓ (ชื่อ – สกุล) ........................................................................................
คณะที่ ๔ (ชื่อ – สกุล) ........................................................................................
คณะที่ ๕ (ชื่อ – สกุล) ........................................................................................
พร้อมด้วยผู้มีเกียรติร่วมเป็นเจ้าภาพ
/ โดยมี ............(ชื่อ – สกุล) ............................ตำแหน่ง ....................................กรุณาให้เกียรติเป็นประธานในพิธี
(ลำดับพิธี)
ท่านผู้มีเกียรติที่เคารพครับ
/ ก่อนเข้าสู่พิธีการบำเพ็ญกุศล / กระผม ......(ชื่อ ) .............
ตำแหน่ง
.........................................(ถ้ามี)
ได้รับเกียรติจากคณะเจ้าภาพให้ทำหน้าที่เป็นพิธีกร
ดำเนินพิธีทางศาสนา /
ขออนุญาตนำเรียนลำดับพิธี / เพื่อกรุณาทราบขั้นตอนการปฏิบัติโดย
สังเขป
ดังนี้
เมื่อพระสงฆ์พร้อมบนอาสน์สงฆ์ / ผู้ร่วมพิธีพร้อมแล้ว / ในเบื้องต้นจะขออนุญาตเรียน
เชิญท่านผู้มีเกียรติจำนวน
........... ท่านดำเนินพิธีการ
๑.
(ชื่อ – สกุล )
...........................................................................................................
ตำแหน่ง
........................................จุดธูป – เทียนบูชาพระรัตนตรัยที่โต๊ะหมู่บูชา
๒.
(ชื่อ – สกุล ..............................................................................................................
ตำแหน่ง
...................................................จุดธูป – เทียนบูชาธรรมที่ตู้พระธรรม
๓.
(ชื่อ – สกุล )
...........................................................................................................
ตำแหน่ง
.................................................จุดเทียนส่องธรรมที่ธรรมมาสน์ (ถ้ามี)
๔.
(ชื่อ – สกุล)
............................................................................................................
ตำแหน่ง
..........................................................จุดธูปเคารพศพด้านหน้าหีบศพ
บัดนี้
พระสงฆ์จำนวน ..........รูป
จากวัด ............. (ชื่อวัด)............โดยมีพระ......
..(ชื่อ)
...... เป็นประธานสงฆ์ / พร้อมบนอาสน์สงฆ์เรียบร้อยแล้ว / ในโอกาสนี้
กระผมขออนุญาต
เรียนเชิญ
๑.
(ชื่อ – สกุล ) ...........................................................................................................
ตำแหน่ง
.........................................จุดธูป – เทียนบูชาพระรัตนตรัยที่โต๊ะหมู่บูชา
๒.
(ชื่อ – สกุล
..............................................................................................................
ตำแหน่ง
....................................................จุดธูป – เทียนบูชาธรรมที่ตู้พระธรรม
๓.
(ชื่อ – สกุล )
............................................................................................................
ตำแหน่ง
...................................................จุดเทียนส่องธรรมที่ธรรมมาสน์ (ถ้ามี)
๔.
(ชื่อ – สกุล)
.............................................................................................................
( กล่าวคำบูชาพระรัตนตรัย )
อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ
ภะคะวา
พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ ฯ
สะวากขาโต ภะคะวะตา
ธัมโม
ธัมมัง
นะมัสสามี ฯ
สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต
สาวะกะสังโฆ
สังฆัง
นะมามิ ฯ
( คำอาราธนาศีล )
มะยัง ภันเต, วิสุง
วิสุง รักขนัตถายะ,
ติสะระเณนะ สะหะ , ปัญจะ สีลานิ ยาจามะฯ ทุติยัมปิ มะยัง ภันเต, วิสุง
วิสุง รักขนัตถายะ,
ติสะระเณนะ สะหะ , ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ
ฯ
ตะติยัมปิ
มะยัง ภันเต , วิสุง วิสุง
รักขนัตถายะ ,
ติสะระเณนะ
สะหะ , ปัญจะ สีลานิ
ยาจามะ ฯ
๓.กาเมสุ
มิจฉาจารา
เวระมะณีสิกขาปะทัง สะมาทิยามิ
๔.มุสาวาทา เวระมะณีสิกขาปะทัง สะมาทิยามิ
๕.สุรา เมระยะ มัชชะ ปะมาทัฏฐานา เวระมะณีสิกขาปะทัง
สมาทิยามิ ฯ
( คำอาราธนาธรรม )
พ์รัมห์มา
จะ โลกาธิปะตี สะหัมปะติ
กัตอัญชะลี
อันธิวะรัง อะยาจะถะ
สันตีธะ
สัตตาปปะระชักขะชาติกา
เทเสตุ
ธัมมัง อะนุกัมปิมัง ปะชัง ฯ
_%E5%89%AF%E6%9C%AC.jpg)
( พระสงฆ์สวดพระอภิธรรม ๗ คัมภีร์ )
_%E5%89%AF%E6%9C%AC.jpg)
-ลาดผ้าภูษาโยง (
หรือด้ายสายสิญจน์ )
-เชิญผู้ร่วมพิธีทอดผ้าบังสุกุล
-พระสงฆ์พิจารณาผ้าบังสุกุล
(ถ้าไม่มีผ้าบังสุกุลจับเฉพาะด้ายสายสิญจน์)
-เก็บผ้าภูษาโยง
(หรือด้ายสายสิญจน์
-เทียบเครื่องไทยธรรม
คำกล่าวอุทิศส่วนบุญกุศล
ไปถึงผู้วายชนม์ (ตั้ง นะโม ๓ จบ ) โดยพร้อมเพียงกัน
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต
อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต
อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต
อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
ภันเต ข้าแต่พระคุณเจ้าผู้เจริญ / ข้าพเจ้าทั้งหลาย /
ขอน้อมถวายกัปปิยะภัณฑ์
/ กับทั้งของบริวารเหล่านี้ / แด่พระคุณเจ้า /
เพื่อใช้แทนปัจจัย ๔ / หากพระคุณเจ้าประสงค์
สิ่งใด / อันสมควรแก่สมณบริโภคแล้ว / ขอจงเรียกใช้ปัจจัยนี้ตามที่เห็นสมควร / ขอกุศลผล
บุญ / ทักษิณานุปทาน /
ที่คณะเจ้าภาพอันประกอบด้วย / ( บิดา – มารดา ภรรยา – สามี
บุตร – ธิดา และญาติมิตร ) น้อมอุทิศไปให้ในครั้งนี้ / ขอจงเป็นพะละวะปัจจัย / หนุนนำส่ง
ดวงจิตวิญญาณ / ของ ................(ชื่อผู้วายชนม์)
............หากท่านตกทุกข์ขอให้พ้นจากทุกข์
/ หากท่านเสวยสุขอยู่แล้ว /
ขอให้สุขยิ่ง ๆ ขึ้นไป /
อนึ่ง ขอผลบุญที่ได้ร่วมกันบำเพ็ญนี้ /
จงเป็นปฏิพรย้อนตอบ /ให้ข้าพเจ้าทั้ง
หลาย / ประสบกับอิฏฐผลอันน่าปรารถนา / จงทุกประการเทอญ ฯ
เรียนเชิญผู้มีเกียรติถวายเครื่องไทยธรรม
ตำแหน่ง
......................................................................................................................
๒.................................................................................................................................
ตำแหน่ง
......................................................................................................................
๓.................................................................................................................................
ตำแหน่ง.......................................................................................................................
๔.................................................................................................................................
ตำแหน่ง
......................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
หมายเหตุ
..หากมีพระสงฆ์แสดงพระธรรมเทศนาให้เรียนเชิญผู้ที่เป็นเจ้า
ของกัณฑ์เทศน์ถวายกัณฑ์เทศน์แด่พระสงฆ์ด้วย
ของกัณฑ์เทศน์ถวายกัณฑ์เทศน์แด่พระสงฆ์ด้วย
- พระสงฆ์อนุโมทนา ( ยะถา วาริวะหา ฯลฯ )
- ประธาน กรวดน้ำ
/ ผู้ร่วมพิธีประนมมือรับพร
- เรียนเชิญเจ้าภาพกล่าวขอบคุณผู้มาร่วมพิธี
- กราบพระรัตนตรัย
- เสร็จพิธี
จะหนีอื่นหมื่นแสนในแดนโลก
พอย้ายโยกหลีกลี้หนีไปได้
แต่หนีหนึ่งซึ่งมาชื่อคือความตาย
ขอบคุณทุกท่านที่แวะเข้ามาชม ครับ
ตอบลบขอบคุณผู้ให้ความรู้ เพิ่งรู้แจ้งตายแล้วทำอย่างไรบ้าง
ตอบลบขอบคุณผู้ให้ความรู้ เพิ่งรู้แจ้งตายแล้วทำอย่างไรบ้าง
ตอบลบขอบคุณครับ ดีมากครับขอเก็บเป็นความรู้เผือไว้ใช้เป็นแนวทางต่อไป
ตอบลบขอบคุณครับ รายละเอียดต่าง ๆ ทั้งภาควิชาการ และวิธีการผมเขียนไว้ในหนังสือ " บทพิธีกรงานศพ " แล้วครับ หากต้องการเป็นเจ้าของหนังสือเล่มละ 100 บาท (พิมพ์ 4 สี ) ติดต่อ โทร 0937693702
ลบขอบคุณครับ รายละเอียดต่าง ๆ ทั้งภาควิชาการ และวิธีการผมเขียนไว้ในหนังสือ " บทพิธีกรงานศพ " แล้วครับ หากต้องการเป็นเจ้าของหนังสือเล่มละ 100 บาท (พิมพ์ 4 สี ) ติดต่อ โทร 0937693702
ลบเรื่องศาสนพิธีมีรายละเอียดของการปฏิบัติมาก พิธีทางการ พิธีทางบ้าน แตกต่างกันออกไป ที่นำเสนอนี้เป็นเพียงแนวทางที่เคยปฏิบัติมาและงานสำเร็จเรียบร้อยดีครับ ท่านที่นำไปใช้ก็ปรับตามความเหมาะสมครับ
ตอบลบขอขอบคุณท่านครับ
ตอบลบการฟังพระสวดมาติการบังสุกุลควรประนมหรือไม่ เพราะไม่มีใครกำหนดไว้ชัดเจน ทำให้พี่น้องชาวพุทธเกิดความสับสน มองซ้ามองขวาทางไหนมากทำตามครับ
ตอบลบการฟังพระสวดมาติการบังสุกุลควรประนมหรือไม่ เพราะไม่มีใครกำหนดไว้ชัดเจน ทำให้พี่น้องชาวพุทธเกิดความสับสน มองซ้ามองขวาทางไหนมากทำตามครับ
ตอบลบเรียนคุณยุทธนา ครับ
ตอบลบกระทู้ที่ท่านนำเสนอเป็นเรื่องที่ปรากฏขึ้นจริงในทางการปฏิบัติ แต่หากได้รับคำแนะนำที่ถูกต้อง สมเหตุสมผลก็สามารถสร้างความเข้าใจกันได้ครับ หลักเกณฑ์ที่เราต้องทำความเข้าใจมีอยู่ 2 ประการคือ
๑) เวลาพระสวดบท "อนิจจา" ในขั้นตอนพิจารณาผ้าบังสุกุล พระท่านสวดเพื่อให้คนเป็นฟังหรือให้คนตายฟัง (คนตายคงฟังไม่ได้เพราะโสตประสาทไม่รับรู้อะไรแล้ว) จึงเป็นเรื่องของคนเป็นต้องฟังกัน
๒) บทที่พระสวด อนิจจา วะตะ สังขารา ฯลฯ เป็นธรรมะว่าด้วยความไม่เที่ยงแท้แน่นอนของสังขารจึงเป็นธรรมะที่พระท่านสวดเพื่อสอนคนเป็น ไม่ใช่สอนคนตาย ดังนั้น เมื่อพระท่านเจตนาสอนคนเป็นจึงสมควรที่คนฟัง (ธรรมะ) ควรประนมมือ (เพราะพระท่านไม่ได้สวดให้คนตายฟัง แต่สวดเพื่อให้คติกับคนที่ยังมีชีวิตอยู่
สรุป ...เวลาพระสวดพิจารณาผ้าบังสุกุลคนที่ยังมีชีวิตอยู่ที่ร่วมในพิธีต้องประนมมือ (เพื่อเป็นการเคารพธรรมะ เป็น ธรรมคารวตา) ครับ
ชัดเจนมากครับ ขอขอบคุณที่ให้ความรู้เป็นวิทยาทานครับ
ลบขอบคุณครับสำหรับพิธีการทางศาสนา เป็นความรู้ที่ดีและนำไปใช้ได้ครับ
ตอบลบขอบคุณครับ. สำหรับข้อมูลดีๆ พิธีกรมือใหม่ครับ
ตอบลบขอบคุณนะครับ ที่ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการทำพิธีกรทางศาสนาในเรื่องนี้
ตอบลบดีมากครับ ผมสึกมานาน เป็นการทวน ศาสนพิธี
ตอบลบปรับใช้ตามบริบทชุมชน ได้ดีมาก
ด้วยความยินดี และอนุโมทนาครับ
ลบได้สาระความรู้ดีครับ ขอบคุณครับ
ตอบลบขอขอบคุณ สำหรับการแนะนำในการวิธีการและขั้นตอน การบำเพ็ญกุศลเพื่ออุทิศส่วนบุญไปให้ผู้วายชนม์ ขอบคุณครับ
ตอบลบขอขอบคุณ สำหรับการแนะนำในการพิธีการและขั้นตอน ค่ะ
ตอบลบ